Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển SENA bị bắt với cáo buộc “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.

vien sena
Trụ sở Viện nghiên cứu công nghệ và phát triển SENA. (Ảnh: vov.vn)

Truyền thông Nhà nước đồng loạt đưa tin ngày 2/2, Bộ Công an đã ra lệnh bắt bị can để tạm giam, lệnh khám xét chỗ ở và nơi làm việc đối với ông Nguyễn Sơn Lộ (SN 1948, trú tại phường Phạm Đình Hổ, quận Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội).

Ông Lộ nguyên là Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển SENA (Viện SENA) thuộc Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.

Trước đó, ngày 27/7/2022, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án, Quyết định khởi tố bị can đối với ông Lộ vì hành vi “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” quy định tại Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015.

Thông báo của Bộ Công an không đưa ra nguyên nhân vì sao ông Lộ bị khởi tố, mà chỉ viết rằng “Cơ quan An ninh điều tra đang tập trung điều tra, thu thập tài liệu, củng cố chứng cứ về hành vi phạm tội của bị can và các cá nhân có liên quan để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.”

Báo RFA ngày 28/7/2022 dẫn lời ông Nguyễn Khắc Mai (Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Văn hóa Minh Triết) cho biết ông là bạn thân với ông Lộ từ mấy chục năm nay.

Theo lời ông Mai, ông Lộ từng tham gia cuộc chiến với Mỹ và lập nhiều công trạng, tuy nhiên khi trở về thì ông nghiên cứu và tiếp nhận kiến thức đồng thời có những tình cảm đáng quý về tình hình của đất nước, về sự phát triển đời sống của người dân.

Gần đây, ông Lộ đã thành lập viện think-tank về nghiên cứu và phát triển văn hóa vì ông nói bây giờ vấn đề văn hóa trở thành một vấn đề rất là lớn của thời đại và của dân tộc nên muốn đóng góp vào lĩnh vực này.

Ông Lộ cũng thường cho in những tác phẩm về lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là về văn hóa nhằm kiến nghị cho những người lãnh đạo của đất nước.

Cũng theo ông Mai, Ban Kiểm tra Trung ương đã làm việc với ông Lộ và họ khẳng định rằng họ không cấm ông Lộ phát biểu ý kiến, kiến nghị nhưng họ đề nghị ông Lộ đừng phát tán rộng rãi.

Ông Lộ được khuyên không gửi các cuốn sách góp ý cho địa phương, các tỉnh thành, các Bí thư tỉnh ủy hay các Đại biểu Quốc hội mà chỉ nên gửi trong nội bộ, ví dụ như Ban Tổ chức, Ban Kiểm tra Trung ương Đảng, Ban Tuyên giáo, Ban Bí thư, Bộ Chính Trị…

“Ông Lộ đồng ý chỉ gửi góp ý của mình tới những nơi có trách nhiệm, tuy nhiên không hiểu lý do gì dẫn đến chuyện bị khởi tố”, ông Mai nói.

Trong một diễn biến có liên quan, ngày 4/7/2022, Viện SENA bị Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam ra quyết định đình chỉ hoạt động để thực hiện các thủ tục giải thể do “Viện này vi phạm quy định về thành lập, đăng ký hoạt động”.

Được biết, đây là một tổ chức xã hội dân sự có đăng ký hợp pháp với Nhà nước và tập hợp những cán bộ cao cấp như nhóm các ông Nguyễn Mạnh Can (nguyên Phó Ban tổ chức Trung ương Đảng), một nhóm các nhân sĩ trí thức khác thường sinh hoạt ở viện này.

Năm 2009, Thanh tra TP. Hà Nội từng có kết luận thanh tra, chỉ ra các vi phạm của Viện SENA và Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội trong công tác quản lý, sử dụng nhà 35 Điện Biên Phủ, quận Ba Đình (trụ sở Viện SENA).

Đến năm 2013, UBND TP. Hà Nội ban hành quyết định thu hồi 565,4 m2 đất có nhà và công trình tại 35 Điện Biên Phủ để giao cho UBND quận Ba Đình quản lý và tổ chức giải phóng mặt bằng, thực hiện dự án mở rộng trụ sở làm việc cho công an quận Ba Đình.

Ông Lộ đã khiếu nại quyết định trên của TP. Hà Nội. Tuy nhiên, các khiếu nại này bị bác bỏ.

Bảo Khánh