Viện KSND tối cao đã ra cáo trạng lần hai, ủy quyền cho Viện KSND TP.HCM giữ công tố xét xử vụ án nhập khẩu gần 10.000 hộp thuốc trị ung thư giả xảy ra tại Công ty VN Pharma. Đáng chú ý, ngoài 12 bị can đang bị truy cứu, Viện KSND tối cao đề nghị khởi tố vụ án hình sự về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” đối với chuyên gia, cán bộ Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế).

thuoc gia vn pharma
Số lượng bị cáo trong vụ án thuốc ung thư giả tại công ty Vn Pharma đã tăng từ 9 lên 12, VKS tiếp tục đề nghị mở rộng điều tra. (Ảnh minh họa/Shutterstock)

12 bị cáo bị truy cứu 

Danh sách các bị cáo trong vụ án gồm:

  1. Nguyễn Minh Hùng (SN 1978, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma),
  2. Võ Mạnh Cường (SN 1978, nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thương mại hàng hải quốc tế H&C),
  3. Nguyễn Trí Nhật (SN 1975, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma),
  4. Ngô Anh Quốc (SN 1984, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma),
  5. Phan Cẩm Loan (SN 1973, nguyên Phó trưởng phòng Xuất nhập khẩu Công ty VN Pharma),
  6. Lê Thị Vũ Phương (SN 1982, nguyên Kế toán Trưởng Công ty VN Pharma),
  7. Phan Xuân Thiện (SN 1977, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma),
  8. Bùi Ngọc Duy (SN 1986, nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu và phát triển Công ty VN Pharma),
  9. Phạm Văn Thông (SN 1954, là dược sĩ, trú tại Phường 15, quận Tân Bình, TPHCM),
  10. Phạm Anh Kiệt (SN 1963, nguyên Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Dược Sài Gòn – Sapharco),
  11. Hoàng Trúc Vy (SN 1988, nguyên nhân viên Phòng Nghiên cứu và phát triển Công ty VN Pharma),
  12. Phạm Quỳnh Trang (SN 1980, nguyên nhân viên Công ty TNHH thương mại hàng hải Quốc tế H&C)

Các bị cáo cùng bị Viện KSND Tối cao truy tố về cùng tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” theo quy định tại Khoản 4, Điều 157 Bộ luật Hình sự năm 1999.

Nhập khẩu thuốc giả, nâng khống giá thuốc 

Viện KSND tối cao kết luận 12 bị can trong vụ án đã đồng phạm thực hiện hành vi buôn bán 9.300 hộp thuốc H-Capita giả, gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Trong đó, Nguyễn Minh Hùng và Võ Mạnh Cường giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu. 10 bị can còn lại đóng vai trò đồng phạm thực hành tích cực.

Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, trị giá lô thuốc là 251.100 USD (tương đương hơn 5,3 tỷ đồng). Các bị can đã nâng khống lên gần 572.000 USD (tương đương hơn 12 tỷ đồng), tăng 320.850 USD (tương đương hơn 6,8 tỷ đồng). Số tiền hơn 6,8 tỷ đồng được chuyển vào 2 tài khoản dịch vụ chuyển tiền ở nước ngoài của Công ty Auspicious Keen Limited và Công ty Sigma Holding Corp (có cùng địa chỉ tại 132 Nathan Road, Tsim Sha Tsui, Kowloon, Hong Kong), sau đó các bị can nhận lại tiền tại Việt Nam.

Viện Kiểm sát xác định đây là khoản thu lợi bất chính của các bị can ngay trong giai đoạn mua thuốc, bởi khi nhập khẩu các bị can đã khai báo giá thuốc nhập khẩu là 75 USD/hộp (giá thực tế là 27 USD/hộp) và nộp thuế nhập khẩu theo giá này.

Ngoài ra, kết quả đấu thầu lô thuốc cung cấp vào các bệnh viện có giá là 31.000 đồng/viên (chênh lệch khoảng 12.000 đồng/viên so với giá mua thực tế và tiền thuế nhập khẩu).

Toàn bộ lô thuốc H-Capita nêu trên sau khi nhập khẩu vào Việt Nam đã bị phát hiện, thu giữ, do đó, thiệt hại thực tế của Công ty VN Pharma là hơn 6 tỷ đồng (tiền chi thực tế và tiền thuế nhập khẩu).

Đề nghị tiếp tục điều tra các hành vi khác của Công ty VN Pharma, một số cá nhân Cục Quản lý Dược

Ngoài 12 bị can trên, theo cơ quan An ninh điều tra và Viện KSND tối cao, hiện một số cá nhân, đơn vị do hết thời gian điều tra nên đã được tách ra để tiếp tục điều tra, làm rõ.

Theo đó, cơ quan An ninh điều tra đã tách hồ sơ, tiếp tục điều tra, làm rõ trách nhiệm các cá nhân liên quan việc lập hồ sơ, cấp phép nhập khẩu các thuốc nhãn mác Heath 2000 Canada; việc cấp số đăng ký lưu hành cho 7 loại thuốc; việc cấp giấy phép nhập khẩu 3 loại thuốc nhãn mác Công ty Helix Canada và việc cấp giấy phép hoạt động số 28/GP-2014/2 ngày 18/6/2014 cho Công ty Helix Canada.

Ngoài ra, Viện KSND tối cao cho rằng người làm thủ tục thông quan lô thuốc là Phạm Đình Chương (Chi cục Hải quan Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất) và các đối tượng Raymumdo Y.mararac và Collin cũng tách hồ sơ để tiếp tục điều tra.

Đối với trách nhiệm của các chuyên gia, cán bộ Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) để xảy ra việc nhập khẩu lô thuốc chữa bệnh ung thư giả vào Việt Nam, cáo trạng của Viện KSND tối cao nhận định: tài liệu điều tra có căn cứ xác định các chuyên gia và cán bộ Cục Quản lý Dược tham gia thẩm định, cấp phép nhập khẩu lô thuốc đã không làm hết trách nhiệm, bỏ qua các điều kiện để cấp phép nhập khẩu lô thuốc H-Capita cho Công ty VN Pharma. Từ sai phạm trong việc cấp phép đã dẫn đến Công ty VN Pharma nhập thuốc chữa bệnh ung thư giả vào Việt Nam.

Viện KSND tối cao cho hay đã yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” để điều tra làm rõ, nhưng cơ quan điều tra chưa thực hiện việc khởi tố. Do thời hạn điều tra vụ án đã hết, cơ quan điều tra đã tách hồ sơ, tiếp tục điều tra làm rõ xử lý sau. Cáo trạng nêu rõ, Viện KSND tối cao tiếp tục yêu cầu cơ quan điều tra làm rõ, xử lý trong giai đoạn tiếp theo đối với các hành vi khác của Công ty VN Pharma, cùng các đối tượng có liên quan và trách nhiệm của một số cá nhân Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế).

“Nút thắt” cấp phép, nhập thuốc

Ngày 16/10/2013, Bộ Y tế (Cục Quản lý Dược) nhận được đơn hàng số 225/ĐH/VNP-XNK của Công ty Cổ phần VN Pharma đề nghị cấp phép nhập khẩu thuốc H- Capita 500mg Caplet do Công ty Helix Pharmaceuticals Inc, Canada sản xuất.

Căn cứ trên hồ sơ do Công ty VN Pharma cung cấp, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) thành lập tổ thẩm định do ông Nguyễn Tất Đạt (Trưởng phòng Quản lý kinh doanh dược thuộc Cục Quản lý Dược) làm tổ trưởng.

Tổ thẩm định gồm 3 nhóm: Nhóm thẩm định tiêu chuẩn chất lượng, nhóm thẩm định dược lý, lâm sàng, nhóm thẩm định pháp chế; thực hiện thẩm định đơn hàng 225 cùng hồ sơ pháp lý thuốc H-Capita của Công ty VN Pharma từ ngày 5/11/2013 đến ngày 25/12/2013.

Ngày 30/12/2013, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) ban hành văn bản số 22113 ngày 30/12/2013 (có giá trị như giấy phép nhập khẩu), đồng ý cho VN Pharma nhập 200.000 hộp thuốc H-Capita, có giá trị 1 năm.

Ngày 11/4/2014, VN Pharma nhập khẩu 9.300 hộp H-Capita qua cửa khẩu sân bay Tân Sơn Nhất với giá trị 697.500 USD.

Tại văn bản số 41 ngày 8/1/2016, Cơ quan an ninh điều tra (Bộ Công an) cho rằng các cán bộ thuộc Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) không phát hiện Công ty Austin hết hạn giấy phép hoạt động về thuốc tại Việt Nam. Do đó, Cục Quản lý Dược chưa làm hết trách nhiệm, để VN Pharma lợi dụng sơ hở trong công tác quản lý, cấp phép, nhập thuốc chữa bệnh ung thư giả vào Việt Nam.

Hủy án sơ thẩm, đổi tội danh truy tố

Ngày 18/9/2014, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an khởi tố vụ án, thu giữ 9.289 hộp thuốc giả tại Công ty VN Pharma.

Tháng 7/2017, TAND TP.HCM mở phiên tòa xét xử sơ thẩm 9 bị cáo trong vụ án nhập khẩu thuốc giả tại Công ty VN Pharma. Tòa tuyên phạt 2 bị cáo Hùng, Cường cùng lĩnh 12 năm tù về tội “Buôn lậu”, 7 bị cáo còn lại bị kết án về tội “Buôn lậu” và “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”.

Cho rằng bản án sơ thẩm của TAND TP.HCM đã bỏ lọt tội phạm, tội danh và nhiều nội dung khác chưa được làm rõ, Viện KSND Cấp cao tại TP.HCM đã ra quyết định kháng nghị và đề nghị Tòa cấp phúc thẩm hủy án để điều tra lại theo hướng thay đổi tội danh đối với các bị cáo từ tội “Buôn lậu” sang tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”.

Tháng 10/2017, TAND cấp cao tại TP.HCM chấp thuận kháng nghị của Viện Kiểm sát, tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, đề nghị điều tra, xác định lại về tội danh, xác định thêm đồng phạm. Tòa phúc thẩm cũng đề nghị làm rõ có hay không việc chi “hoa hồng” cho các bác sĩ…

Quá trình điều tra lại, cơ quan điều tra đã khởi tố thêm 3 bị can gồm: Phan Xuân Thiện, Hoàng Trúc Vy và Phạm Quỳnh Trang, nâng tổng số bị can trong vụ án lên 12 người.

Ngày 3/7, VKSND tối cao ra cáo trạng lần hai, truy tố 12 bị can trong vụ án buôn bán thuốc ung thư giả xảy ra tại Công ty VN Pharma. VKSND tối cao xác định gần 9.300 hộp thuốc H- Capita nhập từ Canada là hàng giả, không sử dụng để chữa bệnh cho người. Theo đó, 12 người đều bị truy tố về tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”, theo Khoản 4 Điều 157 Bộ luật Hình sự 1999, khung phạt từ 20 năm đến chung thân, tử hình.

Nguyễn Quân

Xem thêm: