Gần đây, vụ nam diễn viên Lý Dịch Phong bị bắt vì bê bối mua dâm đã làm “dậy sóng” dư luận Trung Quốc. Có chuyên gia phân tích, không loại trừ trước Đại hội 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), sẽ xảy ra thêm một vài vụ việc “bê bối nghệ sĩ” tương tự, thậm chí của cả người trong lĩnh vực khác nhằm chuyển hướng sự chú ý công luận.

Lý Dịch Phong 1
Nam diễn viên Trung Quốc Lý Dịch Phong vừa bị bắt vì vụ bê bối mua dâm, nhưng đằng sau vụ bê bối là chiêu trò của nhà chức trách ĐCSTQ. (Ảnh chụp màn hình poster phim “Thanh Vân Chí” (trái) và “Kính Song Thành”)

Phó giáo sư Tôn Quốc Dương (Sun Guoxiang) tại Khoa Quan hệ Quốc tế và Nghiên cứu Kinh doanh tại Đại học Nam Hoa Đài Loan cho biết, những vụ bê bối kiểu này gặp đúng thời điểm ĐCSTQ đang triển khai hoạt động trang trọng nào đó, thì thông tin thường bị phong tỏa. Hơn nữa, vụ mua dâm của diễn viên Lý Dịch Phong đã bị phanh phui từ trước đó, nhưng đến thời điểm này mới cho bùng nổ. Chỗ này cho thấy có vấn đề phải nghi vấn. Không loại trừ trước thềm Đại hội 20 sẽ có thêm vài vụ việc như vậy.

Chuyển hướng chú ý khỏi thảm cảnh phong tỏa COVID-19

Ông Tôn Quốc Dương cho rằng nền kinh tế Trung Quốc trước thềm Đại hội 20 vốn đã không tốt. Thêm vào đó, việc nhiều thành phố bị phong tỏa vì COVID-19 đã gây tổn hại nặng nề cho sinh kế của đông đảo người dân, khiến những người liên quan phẫn nộ. Ngoài ra, nó còn gây nên ảnh hưởng nghiêm trọng cho nền kinh tế khi tỷ lệ thất nghiệp cao kỷ lục. Để làm lu mờ vấn nạn thất nghiệp này, nhà chức trách ĐCSTQ đã sử dụng cụm từ “công việc linh động”, càng khiến nhiều người tức giận hơn. Khi suy thoái kinh tế nghiêm trọng, mọi người sẽ đặt câu hỏi về tính hiệu quả của việc phong tỏa COVID-19. ĐCSTQ đang cố gắng chuyển hướng dư luận về vấn đề này.

Nhà văn và nhà bình luận thời sự Phùng Hy Can (Feng Suigan) tại Hồng Kông đã nhận định trên trang Facebook của mình. Ông nói rằng thành phố Quý Dương tỉnh Quý Châu hiện đang bị phong tỏa và thiếu lương thực trầm trọng, hiện đã như Thượng Hải của vài tháng trước. Châu tự trị Ili Kazakh ở Tân Cương đã phong tỏa từ đầu tháng Tám đến nay hơn 40 ngày, gây tác động nghiêm trọng cho sinh kế người dân: từ thực phẩm, thuốc men, thậm chí là băng vệ sinh phụ nữ đều thiếu thốn cùng cực. Thời gian đầu phong tỏa, người dân vẫn nhận được gạo và bánh, nhưng 2 tuần qua họ chỉ được cung cấp mì gói.

Hiện nền kinh tế trên khắp Trung Quốc đang suy thoái, nhiều nơi đã chứng kiến ​​làn sóng cắt giảm lương của công chức. Ông Tôn Quốc Dương nói rằng tình trạng hỗn loạn ở nhiều vùng khác nhau của Trung Quốc, và áp lực chế tài của các nước phương Tây đều gây ra vấn đề nghiêm trọng. Hiện nay, ĐCSTQ duy trì kiểm soát cao lấy lý do COVID-19 còn có mục tiêu khác là để duy trì an ninh trước và trong Đại hội 20.

Ông Tôn Quốc Dương cho rằng vụ bê bối mua dâm của diễn viên Lý Dịch Phong chỉ là một mắt xích, trước thềm Đại hội 20 có thể sẽ có thêm một vài vụ bê bối tương tự để hút dư luận, nhằm giảm sự chú ý vào các vấn đề quan trọng khác.

Ngoài ra, một điểm quan trọng khác theo quan sát của giáo sư Đài Loan này, là việc ĐCSTQ còn cố ý lái dư luận khỏi những vấn đề quốc tế như: việc Nga chịu nhiều thảm bại trong cuộc chiến Ukraine, việc ông Tập Cận Bình thăm Trung Á và tham gia “Tổ chức Hợp tác Thượng Hải” sẽ gặp ông Tổng thống Nga Putin.

Tin nhảm vô thưởng vô phạt chiếm sóng dư luận

Nhà bình luận Hồng Kông Phùng Hy Can cũng đề cập trên Facebook cá nhân rằng hiện châu tự trị dân tộc Kazakh Ili đang gặp khó khăn nghiêm trọng. Ngày 9/9 có nguồn tin cho biết, giới chức ĐCSTQ đã tổ chức đội quân dư luận viên Internet, tham gia vào “hoạt động đánh lạc hướng trên mạng xã hội weibo”, với nhiệm vụ tập trung làm nổi bật các nội dung chủ đề đời sống gia đình, chăm con hàng ngày, làm đồ ăn, chia sẻ tâm trạng cá nhân…

Ông Tôn Quốc Dương nói rằng không thể loại trừ những hoạt động lèo lái dư luận như vậy được nhà chức trách đẩy mạnh trước Đại hội 20. Vì dư luận mạng xã hội hiện tại của ĐCSTQ đang không ngừng quảng bá những “thành tựu to lớn” của đảng kể từ sau Đại hội 19. Việc mọi người bức xúc vì những thảm cảnh nhân đạo, kinh tế, lại thêm bị đày đọa vì phong tỏa COVID-19, sẽ khiến xu thế bất mãn đối với giới chóp bu ĐCSTQ ngày càng tăng cao. Vậy nên, những tin tức tầm phào (tin nhảm) về các nghệ sĩ Trung Quốc Đại Lục, Hồng Kông và Đài Loan sẽ được tập trung cập nhật. Mục đích để luồng tin này “chiếm sóng” trên các trang mạng xã hội, giúp chuyển hướng sự chú ý của mọi người.

Cùng quan điểm, chuyên gia Ngô Kiến Trung (Wu Jianzhong) của Đài Loan cho biết, xu thế bất mãn trong người dân Trung Quốc ngày càng tăng cao do phong tỏa dịch bệnh làm nền kinh tế suy thoái. Đây là lúc ĐCSTQ sẽ sử dụng nhiều thủ đoạn để đánh lạc hướng chú ý dư luận, một trong những cách thường thấy là làm ầm lên những bụ bê bối trong giới “nghệ sĩ”. Ngoài ra, ĐCSTQ cũng còn những hình thức “diễn xuất” khác để chào mừng Đại hội 20, như tích cực tuyên truyền khẩu hiệu “ĐCSTQ vĩ đại – quang vinh – chính nghĩa”, giúp củng cố tính hợp pháp cho sự cai trị của họ.

Ông Ngô Kiến Trung cho hay, hoạt động dẫn dắt xu hướng của dư luận của ĐCSTQ bao gồm thông qua các lượt tìm kiếm nóng trên Weibo, Toutiao… để truyền tải thông điệp mà ĐCSTQ muốn truyền tải đến người dân Trung Quốc. Mục đích nhằm “khiến những tranh luận chính sự liên quan bị phai nhạt”… Ông cũng chỉ ra, người dùng Internet Trung Quốc buộc phải mở chế độ vị trí, vấn đề này cho phép ĐCSTQ xác định chính xác hơn để đạt được hiệu quả lèo lái dư luận. Trong bối cảnh chủ nghĩa độc tài có trợ giúp từ công nghệ, thì việc củng cố uy quyền trở nên thuận lợi hơn.