Phong trào phản đối dự luật dẫn độ tại Hồng Kông ngày càng diễn ra kịch liệt, Nhóm các nhà lãnh đạo của Bảy nước (G7) hôm 26/8 đã phát biểu tuyên bố chung về vấn đề Hồng Kông, cho biết ủng hộ sự tự trị của Hồng Kông. Tuyên bố chung này đã khiến người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng bực dọc trong cuộc họp báo ngày 27/8.

Cảnh Sảng, Bộ Ngoại giao Trung Quốc
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng. (Ảnh: Xinhua)

Hội nghị thượng đỉnh G7 ủng hộ phản đối dự luật dẫn độ

Hội nghị thượng đỉnh G7 lần thứ 45 tại Pháp đã khép lại, hội nghị đã phát biểu tuyên bố chung bằng tiếng Pháp, trong đó có nói “G7 nhắc lại sự tồn tại và tính quan trọng của thoả thuận Trung – Anh năm 1984 đối với Hồng Kông, đồng thời kêu gọi các bên tránh sử dụng bạo lực.”

Hội nghị thượng đỉnh G7 gồm có lãnh đạo các nước như Canada, Pháp, Ý, Nhật Bản, Anh Quốc, Mỹ tham dự; Thủ tướng Anh Boris Johnson chia sẻ với báo giới cho biết, lãnh đạo các nước Anh, Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật, Mỹ đều “quan tâm sâu sắc” tới tình hình Hồng Kông.

Ông nói, “Các nước G7 ủng hộ một Hồng Kông ổn định và phồn vinh, chúng tôi vẫn ra sức duy hộ khung ‘một quốc gia, hai chế độ’ tại Hồng Kông.”

Cảnh Sảng hắng giọng: “Lo chuyện bao đồng”

Về vấn đề này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảnh trong cuộc họp báo thường kỳ vào ngày 27/8 đã biểu thị sự bất mãn, Cảnh Sảng kiên quyết phản đối lãnh lãnh đạo G7 “nói nọ nói kia”, “chỉ tay năm ngón” về sự việc của Hồng Kông, đồng thời nói rằng Trung Quốc đã nhiều lần nhấn mạnh sự vụ của Hồng Kông là thuộc “nội chính của Trung Quốc”, chính phủ, tổ chức, cá nhân nước ngoài “không có quyền can dự”. 

Cảnh Sảng còn nói, diễu hành biểu tình ở Hồng Kông là “hoạt động bạo lực”, đã xung kích nghiêm trọng đến trật tự trị an xã hội, kinh tế dân sinh và hình tượng quốc tế của Hồng Kông, không có ai quan tâm đến sự phồn vinh và ổn định của Hồng Kông hơn người Trung Quốc, do đó yêu cầu thành viên các nước G7 không tiếp tục “bụng dạ khó lường, lo chuyện bao đồng, mưu đồ làm loạn”. 

Cảnh Sảng nhấn mạnh, nội dung cốt lõi của “Tuyên bố chung Trung – Anh là “Xác định Trung Quốc thu hồi lại Hồng Kông, tiến hành khôi phục lại chủ quyền của Trung Quốc đối với Hồng Kông”, nước ngoài không có quyền can thiệp. 

Bắc Kinh không thừa nhận hiệu lực của “Tuyên bố chung Trung – Anh”

Hãng Thông tấn Trung ương Đài Loan đưa tin, năm 2017, trước kỷ niệm 20 năm bàn giao chủ quyền Hồng Kông cho Trung Quốc Đại lục, ngày 29/6/2017, đương nhiệm Ngoại trưởng Anh khi đó là ông Boris Johnson cho biết, Anh Quốc hy vọng Hồng Kông sẽ đạt được tiến bộ lớn hơn trong một hệ thống chính phủ dân chủ và có trách nhiệm, Anh Quốc cũng có cam kết với Hồng Kông trong “Tuyên bố chung Trung – Anh”, cam kết này vẫn luôn vững chắc như 20 năm trước.  

Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng sau đó lại nói, “Tuyên bố chung Trung – Anh” công bố năm 1984 đã là văn kiện lịch sử, không có bất cứ ý nghĩa hiện thực nào, do đó Anh Quốc đã không có bất cứ chủ quyền, quyền chính trị và quyền giám sát đôn đốc nào đối với Hồng Kông.

Đây là lần đầu tiên Trung Quốc chính thức phủ nhận hiệu lực của “Tuyên bố chung Trung – Anh”.

Tháng 6 năm nay, sau khi Hồng Kông bùng nổ phong trào phản đối dự luật dẫn độ, trả lời phỏng vấn của báo giới đương nhiệm Ngoại trưởng Anh, ông Jeremy Hunt hôm 2/7 đã nhấn mạnh, nếu tuyên bố chung về vấn đề Hồng Kông của Trung Quốc và Anh Quốc không được tuân thủ, thì sẽ có hậu quả nghiêm trọng. 

Về vấn đề này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cho biết, cùng với việc chủ quyền Hồng Kông bàn giao cho Trung Quốc Đại lục, quyền lợi và nghĩa vụ liên quan của phía Anh Quốc trong “Tuyên bố chung Trung – Anh” đã được thực hiện hoàn tất. “Phía Anh Quốc không hề có chủ quyền, không có quyền quản lý, không có quyền giám sát gì đối với Hồng Kông sau khi Hồng Kông trả về Trung Quốc, về cơ bản là không tồn tại bất cứ điều gì gọi là ‘trách nhiệm’.”

Phó Tổng thống Mỹ Mike Pompeo hôm 19/8 đã đốc thúc chính quyền Trung Quốc tôn trọng luật pháp Hồng Kông, nhưng truyền thông nhà nước Trung Quốc là Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) trong chương trình thời sự lại nói, “Tuyên bố chung Trung – Anh” mà Phó Tổng thống Pence trích dẫn là “văn kiện lỗi thời không có hiệu lực”.

Khang Huy, CCTV, Tuyên bố chung Trung - Anh
Người dẫn chương trình Khang Huy của CCTV nói, “Tuyên bố chung Trung – Anh” đã lỗi thời và không có hiệu lực, Khang Huy còn nói Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nên học bổ túc thêm môn lịch sử. (Ảnh cắt từ video của CCTV)

“Tuyên bố chung Trung – Anh” lỗi thời?

Tiến sĩ chính trị học Cố Duy Quần (Gu Weiqun) tại Đại học Harvard Mỹ chia sẻ với Đài Á châu Tự do cho biết, cách nói này của CCTV có sai lầm rất lớn, “Tuyên bố chung Trung – Anh” trong quyển 1399 Công ước Liên Hiệp Quốc, nó không chỉ đơn giản là một thoả thuận quốc tế giữa hai nước, mà là một hiệp ước quốc tế.

Từ năm 1997, Luật sư Hồ Hồng Liệt (Henry Hu) tại Hồng Kông đã có bài viết chi ra, “Tuyên bố chung liên quan đến vấn đề Hồng Kông của hai nước Trung Quốc và Anh Quốc là một hiệp ước quốc tế, có hiệu lực pháp lý ràng buộc hai nước Trung – Anh, do đó hiệu lực của nó đã vượt qua giới hạn hiến pháp của hai nước. Quy định về ‘một quốc gia, hai chế độ’, tự trị cao độ, 50 năm không thay đổi trong Luật cơ bản của đặc khu Hồng Kông là nhiệm vụ mang tính quốc tế mà Trung Quốc cam kết căn cứ vào tuyên bố chung, và đăng ký cam kết này lên Liên Hiệp Quốc.” (“Cơ sở pháp luật trao trả Hồng Kông cho Trung Quốc” được đăng trên Tạp chí Viện nghiên cứu Khoa học xã hội Trung Quốc kỳ 6 năm 1997).

Còn về hàng loạt hành động và thủ đoạn mà chính phủ đảng Cộng sản Trung Quốc dùng trong phong trào phản đối dự luật dẫn độ tại Hồng Kông, ông Cố Duy Quần cho rằng, đã vi phạm quy định trong “Tuyên bố chung Trung – Anh”; mặt khác, trong “Luật cơ bản của Hồng Kông” mà phía Trung Quốc đơn phương chế định, đảng Cộng sản Trung Quốc cũng có ít nhất 15 chỗ vi phạm luật của chính mình.

Trí Đạt

Xem thêm: