Ông Vương Hưng, CEO của Meituan trước đây đã đăng bài thơ Đường “Hố đốt sách” trên mạng xã hội, được ngoại giới hiểu là thơ châm biếm ông Tập Cận Bình. Thông tin hôm 6/8 cho biết, chính quyền sẽ đưa ra mức phạt khoảng 6,5 tỷ nhân dân tệ.

Screen Shot 2021 05 12 at 10 1 scaled
CEO Meituan, ông Wang Xing (Nguồn: Chụp màn hình video)

Vào ngày 6/8, Wall Street Journal (WSJ) trích dẫn một nguồn tin báo cáo rằng cơ quan quản lý chống độc quyền của Trung Quốc, Cục Quản lý giám sát Thị trường Nhà nước, đang chuẩn bị phạt Meituan khoảng 1 tỷ đô la Mỹ (tương đương 6,5 tỷ nhân dân tệ). Lý do được đưa ra là Meituan bị liên quan lạm dụng vị trí chủ đạo trên thị trường để làm tổn hại đến lợi ích của các nhà bán hàng và đối thủ cạnh tranh.

Theo những người nắm được tình hình tiết lộ, khoản tiền phạt khổng lồ sẽ được công bố trong vài tuần tới. Meituan sẽ được yêu cầu cải thiện hoạt động kinh doanh và hủy bỏ mô hình kinh doanh “chọn một trong hai”. Các quan chức Trung Quốc trước đó đã công bố thông tin cho biết, một số nền tảng trực tuyến lợi dụng vị trí thống trị của họ và sự phụ thuộc của các nhà bán hàng trên nền tảng để buộc các doanh nghiệp vừa và nhỏ phải “chọn một trong hai” trong số các nền tảng. Nếu người bán từ chối “chọn một trong hai”, nền tảng có thể thực hiện các biện pháp trừng phạt đối với những nhà bán hàng này bao gồm hạn chế lưu lượng, trở ngại kỹ thuật và khấu trừ tiền đặt cọc.

Tờ WSJ đưa tin, theo quy định của Trung Quốc, giới hạn trên của tiền phạt chống độc quyền là 10% doanh thu hàng năm của công ty. Vì vậy, vào tháng Tư năm nay, cơ quan quản lý đã đưa ra mức phạt cao ngất trời đối với Alibaba với số tiền lên tới 18,228 tỷ nhân dân tệ, tương đương khoảng 2,8 tỷ đô la Mỹ. Cuộc điều tra về hành vi độc quyền của Meituan cũng bắt đầu vào tháng Tư năm nay. Dựa trên ước tính rằng doanh thu năm 2020 của Meituan tương đương 17,8 tỷ đô la Mỹ, số tiền phạt lên tới khoảng 1 tỷ đô la Mỹ.

Cơ quan Quản lý và Giám sát Thị trường Trung Quốc vào tháng Tư năm nay đã thông báo rằng họ đã bắt đầu một cuộc điều tra về các hành vi liên quan đến độc quyền của Meituan như “lựa chọn một trong hai”, v.v..

Khi đó Meituan cho biết, sẽ tích cực phối hợp với quan quan quản lý giám sát. 

Meituan là một nền tảng mua sắm của Trung Quốc dành cho các sản phẩm tiêu dùng địa phương và dịch vụ bán lẻ. Ban đầu có tên là Meituan, về sau nó được hợp nhất với Dianping.com và trở thành Meituan Dianping. Tháng 9/2020, lại đổi trở lại thành Meituan. Ngày 7/12/2020, công ty này được niêm yết tại Hồng Kông và trở thành một cổ phiếu cấu thành của Chỉ số Hang Seng Hồng Kông.

Theo Bloomberg đưa tin ngày 18/6, ông Vương Hưng – Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Meituan, đã đăng lại một bài thơ cổ vào tháng Năm gây náo động trên phương tiện truyền thông xã hội. Việc này khiến giá cổ phiếu của Meituan giảm mạnh. Chính quyền Bắc Kinh đã giữ lệnh cho ông phải kín tiếng. 

p2932801a293611664 ss
Ông Vương Hưng, CEO Meituan đăng bài thơ Đường “Hố đốt sách”, bị ngoại giới giải thích là châm biếm chính quyền ông Tập Cận Bình. (Ảnh: Weibo).

Bloomberg dẫn lời một người giấu tên nói rằng các quan chức chính quyền đã hẹn gặp để nói chuyện với người sáng lập công ty công nghệ lớn thứ ba Trung Quốc và nói rằng ít nhất trong thời điểm hiện tại ông không nên thu hút sự chú ý của công chúng.

Việc ông Vương Hưng chuyển tiếp bài thơ Đường được ngoại giới hiểu là một sự châm biếm đối với ông Tập Cận Bình. Bài thơ “Hố đốt sách” dựa trên sự kiện lịch sử về việc đốt sách và đạo Khổng của Tần Thủy Hoàng, tiết lộ mối liên hệ giữa việc đốt sách và mất nước, đồng thời châm biếm hành vi bạo ngược của Tần Thủy Hoàng.

Một bức ảnh chụp màn hình được đăng trên Internet cho thấy ngày 8/5, ai đó đã gửi tin nhắn nhắc nhở ông Vương Hưng: “Có vẻ như một số người muốn mượn gió bẻ măng.” Ông Vương Hưng sau đó trả lời: “Kẻ xấu thật nhiều.” Người nhắc nhở ông ấy cũng nhấn mạnh: Ông phải chú ý đến vấn đề này, không được bị thổi phồng lên bởi “ngục tù bởi văn thơ trong lịch sử đều đến vô duyên vô cớ theo cách này.”

Trước áp lực từ dư luận, ông Vương Hưng đã xóa bài đăng và đăng lại vào đầu ngày 9/5, kèm lời giải thích: “Cách đây 2 ngày, một bài thơ Đường đã khiến tôi khá xúc động: Nước Tần cảnh giác với các nho sinh, nhưng Lưu Bang, Hạng Vũ, những người diệt nhà Tần, lại không ham đọc sách. Điều này nhắc nhở tôi rằng đối thủ nguy hiểm nhất thường không phải là những người trong dự liệu.”

Lời giải thích của ông Vương Hưng bị cáo buộc là khiến người ta phải suy ngẫm và cũng không ngăn được giá cổ phiếu của Meituan giảm mạnh. Ngày 10/5, giá cổ phiếu của Meituan giảm 9,8%; ngày 11/5, Meituan giảm gần 6%.

Theo thông báo trên kênh WeChat chính thức của Ủy ban Bảo vệ Người tiêu dùng Thành phố Thượng Hải ngày 10/5, họ đã phỏng vấn Meituan và Pinduoduo vào buổi chiều cùng ngày. Đồng thời chỉ ra những vấn đề của họ trong việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Vấn đề chính của Meituan: Một là vấn đề hoàn tiền do đơn hàng bị hủy; hai là vấn đề không tuân thủ giao kèo trong việc đặt hàng và giao rau tươi; ba là giao diện trang web gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

Giới quan sát chỉ ra rằng các doanh nghiệp tư nhân cỡ lớn lần lượt bị chính quyền hẹn gặp, bị phạt nặng và bị đình chỉ niêm yết, những điều này được chính quyền coi là thể hiện của cái gọi là hành động “căn cứ vào pháp luật”. Khi năng lực của các doanh nghiệp tư nhân liên tiếp lớn mạnh, đặc biệt là lĩnh vực tài chính liên quan đến ổn định kinh tế quốc gia, chính quyền đang đẩy mạnh nỗ lực kiềm chế sự phát triển của các doanh nghiệp tư nhân.

Ông Vương Quân Đào (Wang Juntao) Tiến sĩ khoa học chính trị tại Đại học Columbia, nói với Đài tiếng nói Hoa Kỳ vào ngày 28/5 rằng lý do tại sao các doanh nghiệp tư nhân như Alibaba, Tencent, ByteDance và Meituan có thể phát triển đến quy mô kiệt xuất trong ngành, ngoài sự đổi mới sáng tạo và sự chăm chỉ, điều quan trọng hơn là đằng sau những công ty này là nhiều nhóm lợi ích khác nhau và thế lực của các gia tộc của các lãnh đạo cấp cao trong ĐCSTQ. Trong vấn đề này, người đứng đầu doanh nghiệp phải duy trì một sự hiểu biết rõ ràng. “Nếu không có đầu óc chính trị thì sớm muộn gì cũng bị trượt ngã trên chính trị, hơn nữa sẽ ngã rất thảm. Không phải vì cái gì khác, mà chính là vì họ không có tội (để bị nắm thóp), là ‘người giỏi lập nên công trạng lại bị khép tội’, bởi vì doanh nghiệp đã đạt đến quy mô lớn, nhưng vẫn chưa ‘giác ngộ’ chính trị.”

Ông Vương Quân Đào nói, chỉ còn cách xây dựng Trung Quốc dựa vào dân chủ hiến chính thì người đứng đầu các doanh nghiệp mới thực sự an toàn, tài sản mới an toàn, nhân thân mới an toàn.

Lý Chính Hâm, Vision Times

Xem thêm: