Chuyện Hoàng đế nhà Tống tiết kiệm và dạy con tiết kiệm

Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dận là Hoàng đế khai quốc của triều Tống nên ông hiểu được rất rõ rằng nắm giữ giang sơn là việc không hề dễ dàng, lại càng thấm thía những gian khổ của việc gây dựng sự nghiệp. Vì vậy, thân là Hoàng đế có thể hưởng thụ cuộc sống giàu sang nhưng Tống Thái Tổ lại vô cùng tiết kiệm, đồng thời cũng luôn chú ý đến cách lập thân xử thế của mình. Không chỉ vậy, ông còn rất nghiêm khắc giáo dục con cái trong việc tiết kiệm, tránh xa hoa.

Một lần sau khi bãi triều, Tống Thái Tổ ngồi ở điện nghỉ ngơi với bộ mặt rầu rĩ không vui. Các đại thần nhìn thấy vẻ mặt của Hoàng đế liền e dè đến hỏi duyên cớ. Hoàng đế nghiêm túc nói với các đại thần: “Các khanh cho rằng làm Thiên tử dễ dàng. Sáng nay, trẫm nhất thời vội vàng mà xử lý sai một việc cho nên bây giờ không vui!” Đây chính là thái độ cầu thị của vị Hoàng đế khai quốc triều Tống.

Khi nhà Tống mới lập, Tống Thái Tổ biết rõ vật lực của đất nước rất khó khăn thiếu thốn, vì thế ông đặc biệt đề xướng tiết kiệm. Ông lấy mình làm người đi đầu, tận lực tiết kiệm ăn mặc và những đồ dùng trong cuộc sống hàng ngày.

Theo “Tống sử” ghi chép, ngoài lúc lên triều phải mặc hoàng bào làm bằng gấm vóc ra thì thời gian còn lại Hoàng đế đều mặc quần áo làm bằng vải thô bình thường. Hoàng đế cũng không cho người tùy tiện vứt bỏ quần áo cũ của mình. Quần áo của ông thường xuyên giặt sạch, giữ gìn cẩn thận, mấy năm mới thay một bộ mới.

Xe ngựa mà Hoàng đế dùng để đi lại đều được làm một cách thô sơ, giản dị. Trong cung điện, rèm cửa là từ cỏ lau bện thành và được may viền bằng vải bố để tránh bị hỏng. Màn che trong phòng cũng rất giản dị, bên trên không có gắn vật gì để trang trí cả.

Ngay trong việc ăn uống, Tống Thái Tổ cũng rất nghiêm khắc. Theo “Thái Tổ bản kỷ” ghi chép, có một lần nửa đêm thức giấc, Hoàng đế đói cồn cào, rất thèm ăn gan dê nhưng cố nhịn. Người hầu dò hỏi xem Hoàng đế có điều gì cần sai bảo. Hoàng đế nói rằng: “Ta mà nói ra thì từ nay đêm nào cũng có một con dê bị giết”. Nói rồi, Hoàng đế nhịn đói đi ngủ.

Tống Thái Tổ cũng yêu cầu các con phải sống tiết kiệm giản dị. Có một lần, Ngụy Quốc Trưởng công chúa mặc một bộ quần áo thêu hoa, bên trên được trang trí bằng lông của chim phỉ thúy (lông chim phỉ màu đỏ, lông chim thúy màu xanh), vô cùng xinh đẹp và lộng lẫy. Hoàng đế thấy vậy đã nói với con gái: “Từ nay về sau con đừng mặc như vậy nữa.”

Công chúa biết cha không thích mình mặc quần áo quá mức xa hoa lộng lẫy, nhưng vẫn cảm thấy không lý giải được. Tống Thái Tổ bèn nghiêm túc giáo dục con: “Công chúa đi đầu thì cung phi, họ hàng và dân chúng bình thường cũng sẽ học theo. Con lúc nào cũng cần chú ý đến lời nói và việc làm của mình.”

Ngụy Quốc Trưởng công chúa hiểu được lời cha, từ đó không bao giờ mặc những bộ quần áo xa hoa lộng lẫy như vậy nữa.

Lại có một lần, cả công chúa Ngụy Quốc Trưởng và hoàng hậu Hiếu Chương đều ở bên cạnh Hoàng đế. Công chúa và hoàng hậu đều nói với Hoàng đế rằng: “Người làm Hoàng đế đã lâu rồi, vì sao không dùng hoàng kim mà trang trí lên kiệu?”

Hoàng đế liền bật cười nói: “Lấy một người thống trị thiên hạ, không lấy thiên hạ dâng phụng một người. Nếu trẫm chỉ nghĩ đến hưởng lạc bản thân thì người trong thiên hạ còn biết dựa vào đâu? Hy vọng các khanh từ nay về sau đừng bao giờ nói như vậy nữa!”

Không chỉ yêu cầu bản thân tiết kiệm, theo “Tống sử”, Tống Thái Tổ còn bãi bỏ thói đón rước, tiệc tùng mỗi khi quan lại nhận chức. Ông quy định quan lại khi nhận chức phải đi giày cỏ tới nơi nhận chức để làm tấm gương tiết kiệm cho dân chúng. Tuy vậy Hoàng đế lại có đãi ngộ rất tốt đối với các quan có tài đức. Khi họ lập công hay bị ốm đau bệnh tật, Hoàng đế đều ra lệnh ban thưởng hay phụ cấp cho họ tiền bạc và gấm vóc. Trong “Thái Tổ bản kỷ” viết rằng khi quan Thị trung Phạm Chất Sinh bị ốm nặng, Hoàng đế đã ban tặng 200 lượng vàng, 1000 lượng bạc, 200 tấm lụa và 2 vạn quan tiền để ông an tâm dưỡng bệnh.

Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dận đề xướng tiết kiệm là có liên quan đến những điều sở đắc khi quan sát giáo huấn của các triều đại trước. Thời Hậu Thục, Hoàng đế Mạnh Sưởng có cuộc sống vô cùng xa hoa, ngay cả cái bình đựng nước tiểu cũng được trang trí bằng vàng và ngọc lục bảo. Sau khi Hậu Thục bị Bắc Tống tiêu diệt, Triệu Khuông Dận nhìn thấy thứ đồ này thì không khỏi cảm khái nói với Mạnh Sưởng: “Ngay cả vật này mà ngươi cũng phải dùng vàng bạc châu báu để trang trí, vậy thì phải dùng thứ như thế nào để đựng đồ ăn đây? Ngươi có thể không diệt vong được sao?” Nói xong, Triệu Khuông Dận ném chiếc bình xuống đất, lệnh cho thuộc hạ đập nát.

Theo Epoch Times tiếng Trung
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Đạo trị quốc của cổ nhân: Thưởng phạt theo nghĩa

Mời xem video: